PFOS
Poly- en perfluoralkylverbindingen (afgekort PFAS) vormen een groep van stoffen van gedeeltelijk (poly-) of volledig (per-)gefluoreerde verbindingen. Het zijn alifatische structuren met één of meer C-atomen, waarop de H-atomen door F-atomen zijn vervangen. Van de honderden PFAS-verbindingen is PFOS (perfluoroctaansulfonzuur) intussen de bekendste binnen de specifieke verzameling zorgwekkende Persistent organic pollutants (kortweg POP’s). Om het risico in te perken, reageert de wetgever alsmaar strenger. Bepaal daarom zo snel mogelijk of er PFAS aanwezig zijn.
Waarvoor dient PFOS?
Met PFOS kan je — zoals met andere PFAS-verbindingen — materialen afstotend maken voor water, vuil en vet/olie. Daardoor vind je ze bijvoorbeeld in textiel, vuurbestrijdingsschuimen en polymeren, maar ook in kookgerei of schoonmaakmiddelen. Maar door hun hydrofobe alkylketen en hun hydrofiel geladen koppen zijn het oppervlakte-actieve stoffen die een gevaar vormen voor het milieu.
Wat is het gevaar van PFOS?
De organische componenten van PFOS zijn moeilijk afbreekbaar. Daarom vormen PFOS op twee manieren een acuut probleem voor mensen en dieren:
- De PFOS verspreiden zich via de atmosfeer en de oceanen. Zo komen ze in de bodem en in het water terecht. Van daar kunnen ze in een menselijk lichaam, in dieren of in gewassen opgenomen worden.
- Als de PFOS in (dier)voeding terechtkomen, raken ze alsnog tot bij de mens. Want ze blijven zich ophopen. Daardoor vind je hogere PFOS-concentraties in voedselsoorten aan de top van de voedselpiramide (vis, vlees, eieren …). Die bioaccumulatie verloopt via het eiwit, waardoor de PFOS uiteindelijk in onze spiermassa komen.
Wat zegt de wet?
Voor elk deeldomein zijn er specifieke regels:
- Voor afvalwater gelden milieukwaliteitsnormen voor PFOS. Daarnaast bestaan er voor bepaalde sectoren en bedrijven ook sectorale of bijzondere voorwaarden voor bepaalde PFAS.
- Voor bodem en grondwater zijn er richtlijnen voor PFOS en PFOA.
- In de Europese richtlijn rond drinkwater komt PFAS aan bod. Maar die richtlijn is nog niet omgezet naar Belgische wetgeving.
- Op het vlak van voeding geldt de FAVV-richtlijn en zijn er actielimieten ter beschikking voor enkele PFAS-verbindingen.
Hoe ondersteunen we jou?
Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat PFOS (en andere PFAS) het risico op kanker verhogen en schade kunnen aanrichten aan de lever, het immuunsysteem en de voortplantingsorganen. Om het gezondheidsrisico voor mensen en dieren in te perken, is het dus belangrijk om zowel de (vee)voeding, het water als de bodem te analyseren. Met de analyseresultaten kan je efficiënt actie ondernemen om aan de wettelijke voorschriften te voldoen.
Welke analyses bieden we aan?
Neem geen risico’s door jouw voedingsmiddelen, water of bodem te laten analyseren wanneer je vermoedt dat er PFOS aanwezig zijn. ECCA pakt zo’n analyse op twee manieren aan:
- Met de chromatografische LCMSMS techniek sporen we de PFAS in de bodem of in water op. Deze methode voldoet – net zoals andere methoden in leefmilieu – aan de geldende richtlijnen en normen. Je vindt ze ook terug in het compendium voor monsterneming en analyses van afvalstoffen en bodem (CMA) en het compendium voor de monsterneming, meting en analyse van water (WAC)
- We hebben ook zelf een methode ontwikkeld om voeding te analyseren. Die extra controle-methode geeft extra zekerheid over het einderesultaat.
Na de analyse presenteren we je de resultaten. Met die achtergrondinformatie weet je precies wat er aan de hand is. Op basis daarvan kan je de juiste PFAS-actie ondernemen.